Schrijf je reactie

De Bondsrepubliek Duitsland (Duits: Bundesrepublik Deutschland), kortweg Duitsland (Duits: Deutschland), is een land in Centraal-Europa. Het heeft een grondgebied van 357.022 km² en grenst in het noorden aan de Oostzee, de Noordzee en Denemarken, in het oosten aan Polen en Tsjechië, in het zuiden aan Oostenrijk en Zwitserland en in het westen aan Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland. Duitsland heeft met 82.329.758 (2009) inwoners de grootste bevolking van alle landen in de Europese Unie. Hoofdstad en grootste stad van het land is Berlijn.

Het huidige Duitsland bestaat sinds de hereniging van de Bondsrepubliek en de DDR in 1990. Duitsland als natiestaat bestaat echter al sinds 1871, toen het Duitse Rijk ontstond uit een groot aantal staten die voordien de Duitse Bond vormden. Als voorganger daarvan kan het Heilige Roomse Rijk worden gezien, dat bijna 1000 jaar bestond. De Duitse geschiedenis begint echter reeds in de 1e eeuw v.Chr., toen al sprake was van Germanië, een gebied dat bewoond werd door vooral Germaanse stammen.

De Bondsrepubliek Duitsland is een federatie van zestien deelstaten, in het Duits Bundesländer of Länder (enkelvoud Land) geheten. Het is een federale parlementaire republiek en een belangrijk lid van de economische, politieke en militaire organisaties in Europa en de wereld. Het land is onder andere lid van de EU en de eurozone, de VN, de NAVO en de G8. Duitsland is daarnaast de belangrijkste handelspartner van Nederland en België en was in 2008 de vierde economie naar nominaal bnp, de grootste exporteur en de op een na grootste importeur ter wereld.

Vóór 1871 waren de enkele Duitse staten (bijvoorbeeld Pruisen en Beieren) alleen los met elkaar verbonden. In dat jaar sloten de Zuid-Duitse staten zich aan bij de in 1867 gevormde Noord-Duitse Bond. Sindsdien hoorde Oostenrijk definitief niet meer bij Duitsland. Het Duitse Keizerrijk was een moderne federale rechtsstaat, maar het nationale parlement, de Rijksdag, mocht nog niet de regeringsleider bepalen. Dat was voorbehouden aan de Duitse keizer, die altijd en qua grondwet de Pruisische koning was. Het Keizerrijk ging sterk mee in de industriële revolutie en had ook koloniën. De Eerste Wereldoorlog, waaraan het Keizerrijk grote of zelfs de grootste medeschuld had, werd het land fataal. Op 11 november 1918 moest het tegenover Frankrijk, het Britse Rijk en andere landen capituleren. De overwinnaars legden het land zware boetes op en namen het de koloniën en tien procent van het grondgebied af.

In 1918/1919 werd Duitsland een republiek, Weimarrepubliek genaamd. De zware lasten die het land van buiten opgelegd waren, het niet goed werkende politieke systeem, de sociale onrust en de wereldwijde economische crisis maakten in 1933 de weg vrij voor de overname van het land door de nationaalsocialisten onder leiding van Adolf Hitler.

De door het Hitler-rijk begonnen Tweede Wereldoorlog leidde in 1945 tot de bezetting van het land door de geallieerde Russische, Britse, Amerikaanse en Franse strijdkrachten. De gebieden in het oosten werden aan Polen en de Sovjet-Unie toegewezen en de Duitse bevolking werd uit deze gebieden en de rest van Oost-Europa verdreven. De overlevenden van deze in totaal ruim 15 miljoen mensen werden opgenomen in de rest van Duitsland.

In de oostelijke bezettingszone van Duitsland richtten in 1949 de communisten met hulp van de Sovjet-Russische bezetters een dictatuur op, Duitse Democratische Republiek (DDR) geheten. In dat zelfde jaar kwam in het Westen de Bondsrepubliek Duitsland tot stand, een parlementaire democratie. Hoofdstad van deze staat werd Bonn aan de rivier de Rijn.

Al eerder sloot de DDR zich door grensmaatregelingen van het Westen af. Wel bleef de grens tussen West-Berlijn, dat door Westerse troepen bezet bleef, en Oost-Berlijn open. Nadat meer dan twee miljoen Duitsers uit de DDR naar het Westen waren gevlucht, bouwden de communisten in 1961 de Berlijnse Muur. De val van het communistische blok en het einde van de Koude Oorlog betekenden ook de val van de muur op 9 november 1989, de opening van de grenzen tussen de twee Duitslanden en uiteindelijk de hereniging op 3 oktober 1990.

Het heeft de Bondsrepubliek Duitsland veel moeite gekost de twee delen van Duitsland ook in maatschappelijk en economisch opzicht te verenigen. Nog altijd maakt het voormalige Oosten in economisch opzicht een minder florissante ontwikkeling door dan het voormalige West-Duitsland.

De Bondsrepubliek was een van de eerste staten die zich in de jaren 50 had aangesloten bij de ontwikkeling die tot de Europese eenwording leidde. Per 1 januari 2002 is Bondsrepubliek Duitsland met elf andere Europese landen binnen de Europese Unie overgegaan op de euro als nationale munteenheid.

Duitsland heeft 82.329.758 (2009) inwoners waarvan circa 67 procent zich bekennen tot een religie en 33 niet. Met bijna 31 procent (25,46 miljoen mensen)[5] (31 december 2007) vormen de katholieken de grootste groep. Zij wonen hoofdzakelijk in het zuiden en het westen.

Bijna 30,2 procent (24,8 miljoen)[6] van de bevolking is lid van de Evangelische Kerk in Duitsland (31-12-2007). Dit verbond van kerken is vooral luthers en deels gereformeerd (calvinistisch en zwingliaans). Zij wonen vooral in het noorden. Verder zijn er nog 1,8 procent orthodoxe christenen en overige kerkleden. Bij elkaar zijn er 63 procent christenen [7] in Duitsland. De getelde kerkgangcijfers zijn dat 4,2 procent van de bevolking een katholieke kerk op zondag bezoekt (in 2007) en ongeveer 1,2 procent een EKD-kerk (in 2007). Er is een kleine joodse minderheid van 0,2 miljoen (meestal recente immigranten uit Oost-Europa en Rusland) en er zijn 3,3 miljoen moslims (3,7 procent).

Meer dan de helft van de bevolking in het gebied dat vroeger Oost-Duitsland was en in het noordelijke bundesland Hamburg hangt geen godsdienst aan.

De katholieke en evangelische kerken en de synagogen worden gefinancierd door een bijzondere kerkbelasting op basis van de inkomstenbelasting. Daaraan is alleen door uittreden uit de kerkgemeenschap te ontkomen. Veel kerken kampen met groot verlies van leden en daardoor financiële problemen.

Sinds het begin van de jaren zeventig van de twintigste eeuw zijn miljoenen gastarbeiders uit andere landen (vooral voormalig Joegoslavië, Griekenland, Turkije en Italië) naar Duitsland gekomen om er te werken. Hieronder zijn er thans ongeveer 3,3 miljoen moslims, hoofdzakelijk Turken en Koerden. In totaal zijn er zeven miljoen buitenlanders, waarmee de bevolking in totaal uitkomt op 82,4 miljoen. 91,5% van de bevolking is Duits.

De taal die in Duitsland wordt gesproken is hoofdzakelijk Duits. Deze Germaanse taal is nauw verwant aan het Nederlands, Engels en de Noord-Europese talen. Duits wordt ook in Oostenrijk, Zwitserland en andere aan Duitsland grenzende landen gesproken, maar het Duits heeft nergens zoveel sprekers als in Duitsland zelf. Naast het standaard-Duits, ook Hochdeutsch genoemd, zijn er dialecten. De belangrijkste grens daarbij is die tussen de Noord- en de Zuid-Duitse dialecten. In het noorden werd oorspronkelijk Nederduits (Platt) gesproken. De dialecten van het zuid-westen (waarbij taalkundig ook het Zwitserduits hoort) verschillen van de rest.

Vrijwel alle Duitsers spreken Duits. De Denen, Friezen, zigeuners, en Sorben zijn de inheemse niet-Duitssprekende minderheden.

Duitsland ligt in de Westerse helft van Centraal-Europa, in het noorden grenzend aan de Oostzee, de Noordzee en Denemarken, in het oosten aan Polen en Tsjechië, in het zuiden aan Oostenrijk en Zwitserland en in het westen aan Frankrijk, Luxemburg, België en Nederland. Oude beschrijvingen noemen Duitsland het land tussen de Zee en de Alpen.

Het land kan in drie belangrijke geografische gebieden worden verdeeld: de Duitse laagvlakte in het noorden, de centrale Duitse middengebergten, en, in het zuiden, de Alpen. Het klimaat is gematigd, al is er wel aanzienlijke variatie. Bijna twee derde van de bossen van het land bestaat uit naaldbomen, de rest is hoofdzakelijk beukenbos.

Politiek is het Duitse grondgebied verdeeld op 16 deelstaten, in het Duits Bundesländer of Länder (ev. Land) geheten.

Bij het noorden telt men naast Hamburg en Bremen, die eigen deelstaten zijn, ook de deelstaten Nedersaksen, Sleeswijk-Holstein en vaak ook het voormalig Oost-Duitse Mecklenburg-Voor-Pommeren. Het Noorden ligt aan Noordzee en Oostzee en wordt onder meer door de rivieren Eems (Ems), Wezer (Weser), Elbe en de Oder doorstroomd. Het land is plat (Noord-Duitse Laagvlakte) en vrij dun bevolkt. De grootste is Hamburg met 1,7 miljoen inwoners; het is ook een belangrijk industrieel centrum en heeft een belangrijke haven. In mindere mate hetzelfde geldt voor Bremen en Kiel.

Het noorden is zwaar gecultiveerd, ondanks de slechte grond. De gewassen uit deze streek zijn onder andere tarwe, rogge, gerst, haver, aardappels en suikerbieten. Melkvee wordt veel gefokt, vooral in Sleeswijk-Holstein. Varkensvlees, rundvlees en kip zijn andere veeproducten. In het algemeen is het noorden van Duitsland, op het oosten na, het economisch zwakste deel van Duitsland.

Noordrijn-Westfalen (NRW), dat aan Nederland en België grenst, is de deelstaat met de meeste inwoners (18 miljoen) en wordt meestal als het westen van Duitsland aangeduid. Verder kan men ook Rijnland-Palts, Hessen en het kleine Saarland bij het westen tellen. De grootste stad is Keulen (Köln) met rond een miljoen inwoners, belangrijk is ook de NRW-hoofdstad Düsseldorf met zijn grote luchthaven en natuurlijk het Ruhrgebied met in totaal meer dan drie miljoen inwoners. Al deze steden liggen in NRW, noemenswaard zijn verder ook de Rijnland-Paltse hoofdstad Mainz en vooral Frankfurt am Main in Hessen.

Het centrale hoogland bestaat uit de Rijnvallei, het Harz berggebied en het Thüringse bos. De rivier de Rijn die door West-Duitsland en tussen Bingen en Bonn stroomt door een steile kloof, is beroemd om zijn mooie landschap, wijngaarden en kastelen. Langs de noordelijke rand van de Rijnvallei liggen de industriële gebieden van Duitsland, waaronder het Ruhrgebied, dat wél door grote werkloosheid wordt geteisterd. De zuidelijke sectie van het Rijnland, dat de Eifel en Hunsrück-bergen bevat, is grotendeels landbouwgrond en heeft beroemde wijngaarden, vooral in de vallei van de Moezel.

Vóór 1945 begreep men onder Oost-Duitsland vooral het oude Pruisen ten oosten van de rivier de Elbe. Daarna was het begrip eerst voorbehouden aan de verloren Ostgebiete (die nu grootdeels in Polen liggen). Nu bedoelt men ermee het grondgebied van de voormalige DDR, dus de deelstaten Brandenburg, Saksen, Saksen-Anhalt, Thüringen en het onder Noord-Duitsland al vermelde Mecklenburg-Voor-Pommeren. De deelstaat en Duitse hoofdstad Berlijn omvat met zijn westerse helft ook een gebied dat tussen 1945 en 1990 nauw met de Bondsrepubliek was verbonden. Berlijn met zijn 3,4 miljoen inwoners ligt trouwens maar 60 kilometer van de Poolse grens.

In het zuiden van het oosten zijn de industriële centra gevestigd dichtbij de Elbe-rivier en zijn zijrivieren. De belangrijkste steden zijn hier Leipzig, Dresden, Chemnitz, Halle en Erfurt.

In het zuiden liggen de twee grote deelstaten Beieren en Baden-Württemberg. München, de Beierse hoofdstad, is de grootse stad in het zuiden met 1,3 miljoen inwoners en een belangrijk economisch en cultureel centrum. Stuttgart is de hoofdstad van Baden-Württemberg. In het algemeen is het zuiden het rijkste gedeelte van Duitsland.

Door het zuiden stromen de rivieren de Donau, Iller, Lech, Isar, Neckar en de Main. Het hoogste punt is de Zugspitze (2963 m) in de Beierse Alpen. Verder bestaat het gebied uit plateaus en beboste bergen, bijvoorbeeld het Zwarte Woud, de hooglanden van Zwaben en het Bohemer Woud. Het gebied rondom het Bodenmeer is een populair toeristengebied. De belangrijkste landbouwproducten van het gebied zijn fruit, tarwe, gerst en zuivelproducten.

De Bondsrepubliek Duitsland met haar grondwet van 23 mei 1949 is een democratisch-parlementaire bondsstaat. De grondwet kan door een tweederdemeerderheid in bondsdag en bondsraad gewijzigd worden. Enkele artikelen, waarin de basisprincipes van de grondwet zoals de federale structuur van de staat, de democratische, sociale en rechtsprincipes van de staat, en de onschendbaarheid van de menselijke waarde van het individu, zijn van iedere wijziging uitgesloten.

Het Duitse parlement heet Bondsdag (Deutscher Bundestag) en wordt normaliter alle vier jaar door de volwassene Duitsers gekozen. Het kiessysteem voor de Bondsdag baseert in principe op evenredige vertegenwoordiging maar heeft ook kenmerken van het districtenstelsel. Een kiesdrempel van vijf procent zorgt ervoor dat heel kleine partijen buiten het parlement blijven.

De Bondsdag vergadert in het historische gebouw van de Rijksdag in Berlijn. Er zijn minimaal 598 volksvertegenwoordigers, vanwege het kiessysteem zijn het meestal iets meer. De huidige Bondsdag, gekozen in 2009, telt 611 leden, de bondsdagpresident is de christendemocraat Norbert Lammert. De volgende verkiezingen zijn in september 2013.

De Bondsdag is het machtigste orgaan in het politieke stelsel: het stemt over wetten, het kiest de regeringsleider, de bondskanselier, gedeeltelijk de bondspresident en de bondsrechters, het controleert de regering en de geheime diensten en het beslist over volkenrechtelijke verdragen en over de militaire inzet van het leger

De Duitse bondspresident (Bundespräsident der Bundesrepublik Deutschland) is het staatshoofd. Hij representeert de republiek. Verder tekent hij wetten en benoemt de regeringsleden. Hij heeft ook een minder belangrijke rol bij de verkiezing van een nieuwe regeringsleider, die echter in principe wordt gekozen door de bondsdag. In de dagelijkse politiek is hij nauwelijks betrokken, maar hoe hij zijn ceremoniële functies vervult is aan hem zelf. Hoewel van hem wordt verwacht dat hij boven de partijen staat mag hij politieke opvattingen uitdrukken.

De bondspresident wordt elke vijf jaar verkozen, door een speciaal orgaan, de bondsvergadering, die enkel voor dit doel samenkomt. De bondsvergadering bestaat uit alle bondsdagleden en een even groot aantal van vertegenwoordigers van de deelstaatparlementen. Een bondspresident kan aansluitend aan zijn eerste ambtsperiode één keer worden herkozen.

De bondsregering (Bundesregierung) bestaat uit de bondskanselier (Bundeskanzler) en de bondsministers. De bondskanselier wordt door de bondsdag gekozen, de bondsministers door de bondskanselier. In de praktijk echter moet de bondskanselier aan de wensen van zijn partij en de coalitiepartijen voldoen, echt uitzoeken kan hij niet meer dan twee, drie ministers.

De regering, ook Bundeskabinett genoemd, werkt volgens drie principes:

Tot de Bondsrepubliek horen Länder, deelstaten (niet officieel, maar vaker te horen is Bundesländer). Sinds 1990 zijn het zestien, daarvoor waren het tien plus West-Berlijn dat een speciale status had. De grondwet bepaalt waarover de bond alleen, waarover de bond en de deelstaten samen en waarover alleen de deelstaten kan/kunnen beslissen.

Een deelstaat heeft een grondwet, een parlement en een regering zoals een volwaardige staat. De deelstaatsregeringen sturen vertegenwoordigers naar de bondsraad (Bundesrat). Dit orgaan wordt niet als federale parlementskamer beschouwd, maar heeft wel die functie: wetten, die ook tot de competentie van de Länder horen, moeten ook door de bondsraad worden goedgekeurd. De bondsraad telt 69 leden. Elk land heeft, afhankelijk van de grootte van zijn bevolking, drie tot zes stemmen, die echter 'in blok' uitgeoefend moeten worden. Omdat in veel deelstaatsregeringen niet dezelfde partijen zitten als in de bondsregering, is het vaak moeilijk om een toestemming van de bondsraad te krijgen.

Partijen bestaan in Duitsland sinds de jaren 1860. Al in het Keizerrijk vervulden ze in het parlement een belangrijke functie, sinds 1918 komen ook de regeringsleden uit haar rijen. Van 1933 tot 1945 waren in Duitsland alle partijen behalve de nationaalsocialistische verboden. De meeste huidige partijen werden dus in 1945 (opnieuw) gesticht.

De grootse partij is de christendemocratische CDU, die in Beieren zelf niet optreedt maar het veld overlaat aan haar zusterpartij CSU. Samen vormen ze één fractie in de bondsdag. De meeste bondskanseliers en bondspresidenten waren lid van de CDU/CSU, die samen ook die Union worden genoemd. De andere grote partij is de sociaaldem

posted 08.11.2010 14:40 jelle97

Schrijf je reactie

Italië, officieel de Italiaanse Republiek (Italiaans: Repubblica Italiana), is een land in Zuid-Europa. Ten noorden grenst Italië aan Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië. De rest van het land wordt omringd door de Tyrreense Zee, de Middellandse Zee, de Ionische Zee en de Adriatische Zee. De eilanden Sicilië, Sardinië en Elba en een aantal kleinere eilanden behoren ook tot Italië.

Een groot deel van het vasteland van Italië is gelegen op het Apennijns Schiereiland en wordt omgeven door water. Vanwege de langgerekte vorm wordt het land ook wel "de laars" genoemd. Op een grondgebied van ruim 300.000 km² wonen 58.126.212 (2009) Italianen. De hoofdstad van het land is Rome (Roma). De onafhankelijke staten Vaticaanstad, waarvan de paus het hoofd is, en San Marino zijn twee enclaves binnen de Italiaanse grenzen. Campione d'Italia is een Italiaanse exclave in Zwitserland.

Italië was in de Oudheid het centrum van het Romeinse Rijk, dat uitgroeide tot het grootste rijk van Europa. Later stond in Italië, meer bepaald in de regio Toscane, de wieg van de Renaissance. In 1861 vond de Italiaanse eenwording plaats, en sinds de monarchie in 1946 door de bevolking werd weggestemd, is het bestaan van de Repubblica Italiana een feit. Het tegenwoordige Italië is een parlementaire republiek met zowel een president als een premier aan de macht en is op internationaal gebied vertegenwoordigd in organisaties als de Europese Unie, de Verenigde Naties, de NAVO, de Wereldhandelsorganisatie en de G8.

Voor de opkomst van de stadstaat Rome was Italië bevolkt met een groot aantal volken: naast de Romeinen waren er de Etrusken, Apuliërs, Latijnen, Liguriërs, Sabijnen, Samnieten, Bretii en in de Povlakte de Kelten (Galliërs). Vanaf de 8e eeuw v.Chr. vestigden de Grieken koloniën in Zuid-Italië en op Sicilië.

Rome breidde zijn macht uit over haar buurvolken en vervolgens over het Iberisch Schiereiland. Carthago was in de 3e en 2e eeuw v. Chr. de grote rivaal in het Middellandse Zeegebied, waarmee in 146 v.Chr. definitief werd afgerekend in de laatste van de drie Punische Oorlogen. Zo kwam de weg vrij voor de opkomst van het Romeinse Rijk, dat eeuwenlang het Middellandse-Zeegebied, de Balkan, West-Europa en delen van het Midden-Oosten beheerste. Hieraan is toe te schrijven dat in grote delen zijn Zuid- en West-Europa nog romaanse talen worden gesproken, die afstammen van het Latijn. De Romeinen namen kennis en cultuur van de door hen veroverde Grieken over en pasten deze praktisch toe. Zelf brachten zij veel innovaties voort op bouwkundig, militair, bestuurlijk en juridisch terrein. Hun aquaducten, circussen, triomfbogen en de restanten van de wegen die zij in hun hele rijk aanlegden, zijn nog op veel plaatsen te vinden.

Na de ondergang van het West-Romeinse Rijk in 476 raakte Italië in verval. Rome bleef niettemin het centrum van de Rooms-katholieke kerk, die zijn invloed over Europa nog lang zou uitbreiden en vasthouden. Italië kende een veelheid aan vreemde overheersers: Ostrogoten, het Oost-Romeinse Rijk, de Lombarden. In Midden-Italië ontstond de Pauselijke Staat. In Noord-Italië kwamen de Franken onder Karel de Grote.

In 900 veroverden de Arabieren Sicilië. De Normandiërs werden tegen hen te hulp geroepen. Deze stichtten op Sicilië hun eigen koninkrijk.

In de 11e eeuw trok de handel langzaam weer aan. Vooral de handel overzee bloeide in handelssteden als Amalfi, Pisa, Genua en Venetië. Dante Alighieri kan met zijn Goddelijke Komedie (begin 14e eeuw) gezien worden als het beginpunt van een Italiaanse literaire cultuur, onderscheidbaar van het Latijn. De Renaissance brak in Italië aan in de 14e eeuw met Giotto en heeft in grote delen van Europa invloed gehad. De Italiaanse Renaissance heeft grote beeldende kunstenaars als Botticelli, Michelangelo, Leonardo da Vinci, Titiaan en Rafael voortgebracht en eindigde in de 16e eeuw.

Aan het begin van de 16e eeuw verplaatste de handel zich van het Middellandse-Zeegebied naar de Atlantische Oceaan: een gevolg van de ontdekkingsreizen en de nieuwe zeeroutes met de Nieuwe Wereld, India, China en Indonesië. Het directe gevolg was een afname van de macht van de Italiaanse stadstaten. Italië werd een speelbal van de grote mogendheden Spanje, Frankrijk en Oostenrijk, maar had die ook nodig om het expanderende Ottomaanse Rijk te kunnen weerstaan. Het pauselijke gezag en de pauselijke invloed namen in Noord-Europa sterk af door de protestantse reformatie.

De Italiaanse staatkundige vereniging was een langdurig proces, politiek gezien beginnend bij het Congres van Wenen (1815). In 1861 werd de Italiaanse staat uitgeroepen, met Florence als hoofdstad. De Italianen kregen Venetië in 1866 in handen dankzij een bondgenootschap met Pruisen tegen Oostenrijk. De verhouding met de toen nog grote Pauselijke Staat, die het land doormidden deelde, bleef moeilijk, zodat Rome pas na een oorlog in 1870 tot hoofdstad kon worden uitgeroepen. Het eenwordingsproces eindigde na de Eerste Wereldoorlog, waar bij het Verdrag van Saint-Germain de laatste onafhankelijke steden in het Koninkrijk Italië werden opgenomen. De relatie tussen het Vaticaan en de Italiaanse staat werd pas definitief geregeld met het concordaat van 1929 (Verdrag van Lateranen), waarbij van de wereldlijke macht van de paus slechts een ministaatje in de stad Rome overbleef. Italië kreeg een tweekamerstelsel met een door de koning benoemde Senaat en een gekozen Kamer. Het universeel stemrecht voor mannen werd op 25 mei 1912 ingevoerd met eerste verkiezingen op 26 oktober 1913. Vrouwenkiesrecht is pas in 1945 ingevoerd.

Gedurende de eerste decennia werd het gezag van de regering ondermijnd door de twisten tussen de politieke partijen - de liberalen en de radicalen - en persoonlijke schandalen van politici. De belangrijkste politieke figuren in deze tijd waren Agostino Depretis en Francesco Crispi.

In dit tijdperk verwierf Italië ook enkele koloniale bezittingen: Eritrea (1882-1890), Italiaans Somaliland (1899-1905) en na een oorlog tegen Turkije, die het land tevens de Dodekanesos opleverde, Libië.

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog bleef Italië aanvankelijk neutraal. Nadat de geallieerde mogendheden bij het verdrag van Londen royale gebiedsuitbreiding hadden toegezegd, verklaarde Italië in mei 1915 de oorlog aan Oostenrijk en in augustus 1916 ook aan Duitsland. In militair opzicht was de oorlog geen succes, maar bij de vrede werd Italië beloond met Istrië en Triëste, Zadar (Zara) in Dalmatië en geheel Zuid-Tirol. De kwestie Zuid-Tirol bleef vervolgens de Italiaans-Oostenrijkse betrekkingen belasten. Fiume (Rijeka), dat aanvankelijk tot vrijstaat was verklaard, werd in 1919-1920 eigenmachtig door de dichter-politicus Gabriele D'Annunzio voor Italië bezet.

In oktober 1922 kwam Benito Mussolini, leider van de Partito Nazionale Fascista, na een mars op Rome aan de macht, daarbij gesteund door koning Victor Emanuel III. In de daaropvolgende jaren veranderde Mussolini het koninkrijk Italië in een totalitaire, fascistische staat, waarvan hijzelf de Duce (leider) was.

In 1935 het Keizerrijk Ethiopië binnengevallen door Mussolini, passend in zijn droom van een nieuw Romeinse Rijk. Italië raakte internationaal geïsoleerder en werd een bondgenoot van nazi-Duitsland, waarmee het de as Rome-Berlijn vormde. In 1939 annexeerde Italië Albanië en in juni 1940 verklaarde het, na enige twijfel van Mussolini, de oorlog aan Engeland en Frankrijk. Frankrijk, Griekenland en gebieden in Noord-Afrika werden binnengevallen, maar alleen met veel moeite en met Duitse steun konden tegenstanders verslagen en gebieden behouden blijven. Desondanks bereikte het Italiaanse rijk zijn hoogtepunt qua omvang.

Het tij begon echter te keren toen de geallieerden vanaf Sicilië begonnen aan de Italiaanse campagne waarin ze moeizaam naar het noorden optrokken. De Italiaanse regering zette Mussolini af en sloot vrede met de geallieerden en verklaarde de oorlog aan Duitsland en de asmogendheden, al moesten de geallieerden het in Italië nog opnemen tegen nazi's en overgebleven Italiaanse fascisten. Dit leidde nog tot felle gevechten en zware schade op Italiaans grondgebied. Mussolini werd gevangengezet, maar door de Duitsers bevrijd. Hij werd aan het hoofd geplaatst van de Italiaanse Sociale Republiek, een vazalstaat in Noord-Italië die de facto door nazi-Duitsland bestuurd werd.

Nadat de laatste Duitse SS-eenheden zich in april 1945 overgaven in Noord-Italië werd Mussolini door partizanen gearresteerd en vermoord. In totaal kostte de Tweede Wereldoorlog in Italië aan circa 450.000 mensen, zowel militaire slachtoffers als burgerslachtoffers en slachtoffers van de Jodenvervolging, het leven.

Na de ineenstorting van het fascistische regime werd de monarchie ter discussie gesteld, met name vanwege de opstelling van het koningshuis ten tijde van het fascistische bewind. In een referendum, gehouden op 2 juni 1946, koos een krappe meerderheid van de bevolking voor een staatsvorm als democratische republiek. De democratische republikeinse grondwet trad op 1 januari 1948 in werking. Daarin is onder meer bepaald dat mannelijke afstammelingen van de koninklijke familie Italië niet meer in mochten (deze bepaling is door de regering Berlusconi in 2002-2006 overigens uiteindelijk geschrapt nadat de nazaten van het koningshuis een beroep deden op het Europese recht van vrijheid van verkeer) en is hen de koninklijke titel ontnomen. Ook is de fascistische partij (PNF) verboden en is bepaald dat de republikeinse staatsvorm niet gewijzigd kan worden. De Italiaanse republiek kent een president (Presidente della Repubblica italiana), die voornamelijk een ceremoniële functie vervult.

Naar aanleiding van het op 2 juni 1946 gehouden referendum is deze dag een officiële vrije dag als 'Dag van de Republiek'.

Italië is sinds de jaren 50 lid van de NAVO, ze is vanaf de oprichting lid van de Europese Gemeenschap.

Ongeveer 75% van Italië is bergachtig of heuvelachtig en ruwweg 20% van het land is bebost. Er zijn smalle stroken van laagland langs de Adriatische kust en de delen van de Tyrreense kust.

In het noorden van het land liggen de Alpen en de Dolomieten, en verder strekken de Apennijnen zich uit van Genua (Genova) in het noorden tot voorbij Napels (Napoli) in het zuiden.

In het noorden liggen de grote meren: het Lago Maggiore, het Comomeer (Lago di Como), het Lago d'Iseo en het Gardameer (Lago di Garda). In het midden van Italië liggen nog een aantal meren, waarvan het Meer van Bolsena het grootste is. Belangrijke rivieren zijn de Tiber, de Arno en de Po; De Po is veruit de belangrijkste: de meeste Alpenrivieren (wel: Ticino, Oglio, Noce, enz. - maar niet de Adige) monden hierin uit en het is de slagader van de laagvlakte van de Po, Italiës grootste agrarische gebied en graanschuur.

Noordelijk Italië, dat grotendeels uit een enorme vlakte bestaat die door de Alpen in het noorden wordt omvat en door de Po-rivier en zijn zijrivieren wordt afgevoerd, bestaat uit de gebieden van Ligurië, Piëmont, Valle d'Aosta, Lombardije, Veneto, en een deel van Emilia-Romagna (dat zich in Centraal-Italië uitbreidt). Gran Paradiso (4061 m), de hoogste berg die geheel binnen Italië ligt, ligt in Valle d'Aosta.

Het Italiaanse schiereiland bestaat uit Centraal-Italië (Marche, Toscane, Umbrië en Latium) en zuidelijk Italië (Campanië, Basilicata, Abruzzen, Molise, Calabrië en Apulië).

Het land is rijk aan natuurschoon: de majestueuze Alpen in het noorden, de glooiende heuvels van Umbrië en Toscane, en het ruwe landschap van Zuid-Apennijnen. De baai van Napels, die door de Vesuvius wordt overheerst, is één van de beroemdste baaien van de wereld. Naast de beroemde vulkaan de Vesuvius, die in het jaar 79 verwoestend uitbarstte, heeft Italië nog een aantal actieve vulkanen: de Etna op Sicilië, Stromboli, Vulcano en andere.

De hoofdstad en grootste stad van Italië is Rome. Enkele andere grote Italiaanse steden zijn: Milaan (Milano), Turijn (Torino), Genua (Genova), Venetië (Venezia), Florence (Firenze), Bologna, Verona, Napels (Napoli), Ancona, Bari, Perugia, Cagliari, Catania, Messina en Palermo.

Het land is verdeeld in 20 regio's, die in een totaal van 107 provincies worden onderverdeeld.

Deze 20 gebieden hebben ook parlementen en overheden. Als resultaat van een referendum van 2002 dat de regionale bevoegdheden verhoogde, is de federale overheid verantwoordelijk voor buitenlandse relaties en nationale defensie, openbare orde en rechtvaardigheid, verkiezingswet en milieukwesties.

Vijf regio's hebben een autonome status:
Sicilië (Sicilia) - Sardinië (Sardegna) - Valle d'Aosta - Trentino-Zuid-Tirol (Trentino-Alto Adige) - Friuli-Venezia Giulia.

De overige regio's zijn: Piëmont (Piemonte) - Lombardije (Lombardia) - Ligurië (Liguria) - Veneto - Emilia-Romagna - Toscane (Toscana) - Umbrië (Umbria) - Marche (Marche) - Latium (Lazio) - Abruzzen (Abruzzo) - Molise - Campanië (Campania) - Apulië (Puglia) - Basilicata - Calabrië (Calabria).

Het grootste deel van Italië heeft een mediterraan klimaat met warme zomers en zachte winters.

In het noorden is het kouder dan in het zuiden. Het klimaat is daar enigszins vergelijkbaar met dat in België en Nederland, maar met koudere winters en warmere zomers. In de Alpen en de Apennijnen heerst een pool/hooggebergteklimaat en valt er vaak sneeuw. Op Sicilië is het nog warmer en valt er minder neerslag.

Veel winden in Italië hebben een naam, zoals de tramontana, wat 'over de bergen' betekent. Deze straffe, koude noordenwind is vooral voelbaar in de winter. Het is een droge wind, doordat al veel neerslag in het noorden is gevallen.

De uit Griekenland afkomstige 'Greco'-wind lijkt erg op de tramontana, maar brengt meer wolken en dus meer neerslag mee.

Het grootste deel van Italië is in cultuur gebracht en op de grasrijke berghellingen grazen schapen. De brede, vlakke Povlakte is het meest vruchtbare gebied. Italië bezit weinig natuurlijke rijkdommen en voert bijna al zijn olieproducten in.

Vanaf midden jaren 90 had Italië als één van de eerste landen op het oude continent een negatieve bevolkingsgroei. Met andere woorden was het aantal geboortes kleiner dan het aantal mensen dat overleed. In de laatste twee à drie jaren is er weer van een heel geringe groei sprake. Behalve Rome en Palermo kennen de grote steden een dalend aantal inwoners.

De illegale immigratie via Zuid-Italiaanse havens en stranden, onder meer uit Albanië en Turkije, wordt met name in het noorden van Italië gezien als oorzaak van stijgende misdaad. Het is vooral ook een grensoverschrijdend probleem, aangezien landen als Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland voor veel van deze migranten als eindbestemming gelden. Alhoewel de Italiaanse regelgeving, in het kader van Schengen, inmiddels op niveau is, bestaan nog lacunes in de implementatie daarvan langs de uitgestrekte Italiaanse kust. In april 2000 hebben de Italiaanse en de Albanese regering een akkoord gesloten over de jaarlijkse toelating van 5000 Albanezen in Italië. Voorheen heeft Italië soortgelijke akkoorden afgesloten met Tunesië en Marokko.

Italië kent ook een grote toestroom van migranten via het eiland Lampedusa. In 2006 zijn al 485.000 aanvragen gedaan voor extra-communautaire werknemers terwijl het quotum voor 2006 vastgelegd was op 170.000. De regering wil contacten aanhalen met Libië en meer EU-samenwerking realiseren inzake migratie. Tijdens de informele bijeenkomst in Lahti op 20 oktober 2006 stond dit onderwerp op de agenda. Italië steunde het betoog van de Spaanse premier Zapatero voor meer EU-samenwerking op het gebied van immigratie en samenwerking met de landen van oorsprong en de transitlanden.

Om de grote toestroom immigranten terug te dringen is in mei 2009 een nieuwe immigratiewet goedgekeurd door het Italiaanse Parlement. Deze maakt van illegale immigratie een strafbaar vergrijp. Het illegaal verblijven in Italië wordt bestraft met een boete die kan variëren van €5000 euro tot €10.000 en daarnaast wordt de persoon in kwestie ook het land uitgezet. [4]

Hoewel Italië pleit voor meer samenwerking, zijn er ook geluiden te horen die Italië in een ander licht stellen. Amnesty International meldt dat er geen specifieke wet is die asielzoekers beschermt en dat de huidige immigratiewetgeving geen verbetering inhoudt. Ook het bouwen van detentiekampen in Libië keurt zij af. Meer dan 1425 immigranten zijn volgens Amnesty International naar Libië uitgezet. Sinds 2004 krijgt Libië financiële steun van Italië en militair materieel in ruil voor het tegenhouden van migranten. Italië helpt op deze manier dus met het oprichten van opvangkampen in Libië voor illegale immigranten. Verder kent Italië volgens Amnesty een gebrekkige asielprocedure die er toe leidt dat asielzoekers zelfs worden uitgezet vooraleer hun beroepsprocedure tegen een afwijzing begint te lopen.

Dit gebeurde bijvoorbeeld met de vluchtelingen op het Duitse schip Cap Anamur. In eerste instantie stelde Italië dat het niet verantwoordelijk was voor de behandeling van de asielaanvragen, aangezien het schip eerst Malta had aangedaan. Maar dit is volgens Amnesty niet het geval, omdat de vluchtelingen niet in Malta de mogelijkheid hadden gehad om een asielaanvragen in te dienen. Het eerste land waar de vluchtelingen de mogelijkheid hebben om asiel aan te vragen, wordt gezien als het land dat het behandelt en dan kijkt of het verantwoordelijk is voor de afhandeling van het asielverzoek.

Ook is het zo dat minderjarige asielzoekers in Italië eerst opgesloten worden in gewone detentiekampen voor ze in jeugdkampen terecht komen:

De grote meerderheid van de bevolking spreekt Italiaans (waaronder verscheidene dialecten); er zijn Duits-, Frans-, Sloveens-, Grieks-, Friulaans- en Kroatischsprekende minderheden. In de stad Alghero, op het eiland Sardinië, spreekt men Algherees. Het Italiaans komt van het Latijn (de taal die de Romeinen spraken). De Duitssprekende minderheid in Noord-Italië wordt Zimbern genoemd.

Bijna alle Italianen zijn rooms-katholiek. Hoewel het sinds 1984 niet langer de staatsgodsdienst van Italië is, heeft het rooms-katholicisme in Italië veel invloed op de Italiaanse cultuur. Uit een onderzoek, gehouden in het jaar 2006, is gebleken dat 87.8% van de Italianen zichzelf als rooms-katholiek zien.[5] Slechts iets meer dan eenderde van deze groep (36,8%) zegt praktiserend rooms-katholiek te zijn.

Er zijn verder ook protestantse minderheden, zoals de Waldenzen met onder meer een gemeente in Rome, maar vooral vanaf 1960 zijn er ook vele andere religieuze minderheden in Italië.

De meeste Italianen geloven in een God of in een andere spirituele kracht. In een Eurobarometer Poll uit 2005[6] zei:

De Heiligen Bernardinus van Siena, Catharina van Siena en Franciscus van Assisi zijn de patroonheili

posted 08.11.2010 14:42 jelle97

Schrijf je reactie

De Verenigde Staten, officieel de Verenigde Staten van Amerika, afgekort VS (Engels: United States of America, afgekort USA of US), zijn een federatie van 50 staten en het district Columbia, grotendeels in Noord-Amerika gelegen. Twee van de vijftig staten, Alaska en Hawaï, liggen gescheiden en grenzen niet aan de andere staten. Tot het land behoren ook diverse eilandgebieden in de Caraïbische Zee en de Grote Oceaan. De Verenigde Staten zijn het op twee na grootste land ter wereld in bevolking, na China en India. Tevens is het het op drie na grootste land in oppervlakte, na Rusland, Canada en China. Er is nog discussie over welk land groter is, de VS of China[4].

De VS worden aan de noordkant begrensd door Canada en aan de zuidkant door Mexico en het Caribisch gebied, en worden geflankeerd door de Grote Oceaan in het westen, de Atlantische Oceaan in het oosten en de Golf van Mexico in het zuiden. De grens met Rusland loopt tussen de Diomedeseilanden: Groot-Diomede (in Rusland) en Klein-Diomede (in Alaska). De twee eilanden liggen maar enkele kilometers van elkaar verwijderd. Alaska heeft zijn noordgrens aan de Noordelijke IJszee. Washington D.C. is de hoofdstad en het politieke centrum, New York is de grootste stad en het economisch centrum.

Tot de afgelegen gebieden van de Verenigde Staten behoren:

De VS hebben vergaande samenwerkingsovereenkomsten met de onafhankelijke landen Marshalleilanden, Palau en Micronesia. Deze overeenkomsten, die bekend staan als de "Compacts of Free Association", regelen de financiële hulp en de defensie van de landen door de Verenigde Staten, alsook algemeen militair gebruik van gebieden erin. Bovendien zijn de VS met buurlanden Mexico en Canada verbonden in NAFTA.

Het gebied, dat nu ingenomen wordt door het continentale deel van de Verenigde Staten, werd oorspronkelijk bewoond door talrijke inheemse Amerikaanse volken en werd gekoloniseerd vanaf de 16e eeuw door Spanje, Engeland, Nederland, Zweden, Frankrijk en Rusland. De rol van Zweden en Nederland was in 1664 uitgespeeld.

Als resultaat van de Franse en Indiaanse Oorlog (1754 - 1763) nam Groot-Brittannië de Franse koloniën in Noord-Amerika voor een groot deel over. Daarmee kwam het grootste deel van de oostkust onder Britse controle.

De kolonisten hadden de bescherming van moederland Engeland tegen de Fransen niet langer nodig, en begonnen zich te verzetten tegen de Britse belastingheffing. De dertien koloniën verklaarden hun onafhankelijkheid van Groot-Brittannië in 1776, waarop de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog begon. In 1783 erkende het Koninkrijk Groot-Brittannië de onafhankelijkheid. Er werd een overheid gevormd die een nieuwe grondwet opstelde die na 1789 effectief werd.

De nieuwe natie begon zich spoedig uit te breiden in westelijke richting, waardoor reeds bestaande spanningen over de kwestie van de zwarte slavernij, die het land verdeelde in een zuidelijk deel dat de slavernij verdedigde (de Confederatie), en een noordelijk deel dat haar afwees (de Unie), steeds sterker werden. Er volgde een burgeroorlog (1861-1865) die eindigde met de overwinning van de noordelijke staten en de geleidelijke afschaffing van de slavernij in het zuiden. De rest van de 19e eeuw werd gekenmerkt door een versterkte uitbreiding naar het westen ten koste van de oorspronkelijke indiaanse bevolking, industrialisatie, en de toevloed van miljoenen immigranten.

In de 20e eeuw namen de Verenigde Staten deel aan beide Wereldoorlogen, die door hun ingrijpen definitief werden beslecht ten gunste van de geallieerde legers. Na de Tweede Wereldoorlog, waar de Verenigde Staten in terecht kwamen na de Japanse aanval op Pearl Harbor in 1941, werden de Verenigde Staten een wereldmacht.

De volgende staten maken deel uit van de Verenigde Staten: Alabama - Alaska - Arizona - Arkansas - Californië - Colorado - Connecticut - Delaware - Florida - Georgia - Hawaï - Idaho - Illinois - Indiana - Iowa - Kansas - Kentucky - Louisiana - Maine - Maryland - Massachusetts - Michigan - Minnesota - Mississippi - Missouri - Montana - Nebraska - Nevada - New Hampshire - New Jersey - New Mexico - New York - North Carolina - North Dakota - Ohio - Oklahoma - Oregon - Pennsylvania - Rhode Island - South Carolina - South Dakota - Tennessee - Texas - Utah - Vermont - Virginia - Washington - West Virginia - Wisconsin - Wyoming. Het District van Columbia is geen staat maar een federaal district.

Bij de onafhankelijkheidsverklaring in 1776 waren er 13 staten.

Alaska is de grootste staat (1.700.578 km²), en Rhode Island de kleinste (4003 km²). Californië heeft de grootste bevolking (33.871.648 in 2000), terwijl Wyoming de minste inwoners heeft (493.782 in 2000). In de late 20e eeuw ervoeren Nevada, Arizona, Florida, Colorado, Utah, Georgia en Texas het snelste tempo van bevolkingstoename. West Virginia, North Dakota en het District van Columbia hadden te maken met bevolkingsdalingen tijdens dezelfde periode.

De staten van de Verenigde Staten hebben ook bijnamen, die men meestal op de nummerplaten van auto's kan vinden.

De zes grootste steden van de Verenigde Staten zijn:

Een selectie van andere grote steden: Boston, Pittsburgh, Baltimore, Richmond, Virginia Beach, Charlotte, Atlanta, Jacksonville, Tampa, Miami, Cleveland, Columbus, Cincinnati, Detroit, Indianapolis, Milwaukee, Minneapolis, Saint Louis, Nashville, Memphis, New Orleans, Oklahoma City, Dallas, Austin, San Antonio, El Paso, Albuquerque, Denver, Salt Lake City, Washington D.C., Tucson, San Diego, Long Beach, Las Vegas, Seattle, Portland, Sacramento, San Francisco, San José, Fresno en Honolulu.

Het landschap van de Verenigde Staten varieert sterk. Het kan in zeven brede geografische gebieden worden verdeeld. Van het oosten naar het westen:

Het terrein van het noorden van de Verenigde Staten werd gevormd door een grote continentale ijskap die in Noord-Amerika tijdens de recente Cenozoïsche periode is ontstaan. De zuidelijke rand van de ijskap loopt ruwweg in een lijn die in het oosten door Long Island loopt en in het westen langs de rivieren Ohio en Missouri tot de Rocky Mountains. Het land ten noorden van deze lijn was bedekt met ijs. Alaska en de bergen in het noordwesten van Noord-Amerika hadden vroeger uitgebreide berggletsjers en werden zwaar geërodeerd. Great Salt Lake en andere meren in dit gebied zijn restanten van de ijstijd.

In het zuidwesten van de Verenigde Staten liggen woestijnen. Dit zijn de heetste en droogste plekken van het land. Langs de kust van de Grote Oceaan heeft het klimaat een mediterraan type (bijvoorbeeld in Zuid-Californië). Dit klimaat gaat geleidelijk over in het maritieme klimaat van de westkust. Het noordwesten is een van de natste delen van de Verenigde Staten en is dicht bebost. Rotsachtige bergen, bijvoorbeeld de Cascade Range en Sierra Nevada hebben typische hooglandklimaten en zijn ook dicht bebost. Naast de Grand Canyon in Arizona en Great Salt Lake in Utah, zijn er andere natuurwonderen in het land, zoals de Niagarawatervallen op de grens van Canada en de VS; de klippen van het Nationale Park van Bryce Canyon, in Utah; en de geisers van Nationaal Park Yellowstone, hoofdzakelijk in Wyoming. Er zijn meer dan 50 nationale parken. Het beheer van deze parken is in handen van de National Park Service, dat verder ook de nationale monumenten en diverse andere eigendommen beheert.

Zoals alle streken langs de rand van de Grote Oceaan is de westkust van de VS een aardbevingszone. San Francisco ligt precies op de San Andreas-breuk. In 1906 heeft dit tot een zware aardbeving geleid waarbij 3000 doden vielen; in 1989 was er een lichtere, waarbij 'slechts' enkele tientallen doden vielen. In de noordwestelijke staten Washington en Oregon ligt een aantal vulkanen, waarvan Mount Saint Helens in 1980 nog voor een spectaculaire uitbarsting zorgde.

De Verenigde Staten hebben een gevarieerd klimaat, variërend van tropisch regenwoud van Hawaï en tropische savanne van Zuid-Florida (Everglades) tot subarctisch en toendraklimaat in Alaska. Ten oosten van de honderdste meridiaan (de algemene scheidingslijn tussen de droge en vochtige klimaten) is het klimaat vochtig en subtropisch. Het noordoosten van de Verenigde Staten heeft een vochtig, continentaal klimaat. Uitgestrekte bossen worden gevonden in beide gebieden. Ten westen van de honderdste meridiaan is er sprake van een steppeklimaat.

Jaarlijks terugkerende rampen zijn de tornado's in het midden-westen en de nog verwoestender tropische orkanen in het zuidoosten. Sinds de weersvoorspellingen d.m.v. satellietbeelden sterk verbeterd zijn kunnen mensen tijdig hun woningen dichtspijkeren en zich uit de voeten maken, maar de materiële schade kan toch enorm zijn, vooral als de bijbehorende vloedgolf de kust bereikt, zoals in het geval van Katrina, die in 2005 New Orleans onder water zette.

De Verenigde Staten van Amerika zijn een op de grondwet gebaseerde federale republiek met een sterke democratische traditie. Elke vier jaar worden er presidentsverkiezingen gehouden. De president van de Verenigde Staten wordt niet direct gekozen, maar door getrapte verkiezingen. Men volgt hierbij het volgende proces:

Wie de meeste kiesmannen heeft, wint de verkiezingen en wordt president. Kiesmannen kunnen echter het stemadvies van de burgers naast zich neerleggen. In 1988 stemde bijvoorbeeld een Democratische kiesman niet op Michael Dukakis, de officiële kandidaat, maar op Lloyd Bentsen, de kandidaat voor vicepresident. In 1876, 1888 en 2000 kreeg de kandidaat met de meeste stemmen toch niet het grootste aantal kiesmannen. Een gekozen president kan maximaal twee periodes dienen (acht jaar).

De presidentskandidaten kiezen al voor de verkiezingen hun running mate, de beoogde vicepresident, uit.

De president van de Verenigde Staten is Barack Obama. Hij werd op 20 januari 2009 ingezworen. Obama is de eerste Afro-Amerikaan die het hoogste politieke ambt van de Verenigde Staten bekleedt.

Het Congres (U.S. Congress) is de volksvertegenwoordiging en bestaat uit de Senaat en het Huis van Afgevaardigden.

De federale en staatsoverheden worden overheerst door twee belangrijke politieke partijen, de Republikeinen en de Democraten. De Republikeinse Partij is conservatiever en de Democratische Partij is progressiever. Er zijn verscheidene andere, kleinere partijen, maar zij hebben zeer weinig invloed in de nationale politiek.

De politieke partijen in de Verenigde Staten hebben geen formele 'leiders' zoals veel andere landen, hoewel er complexe hiërarchieën binnen de politieke partijen zijn die diverse uitvoerende commissies vormen. Beide grote partijen zijn ideologisch zeer divers; zo zijn er binnen een partij meestal zowel gematigden als radicalen en kunnen er forse meningsverschillen zijn over bijv. de doodstraf, abortus of de mate van autonomie van de deelstaten tegenover het federale gezag.

Maatschappelijke groeperingen, organisaties en rijke particulieren verlenen financiële steun aan beide belangrijke partijen. De Republikeinen ontvangen over het algemeen meer financiering en steun van commerciële groepen, belijdende christenen en Amerikanen op het platteland, terwijl de Democratische partij meer steun van vakbonden en etnische minderheidsgroepen ontvangt. Omdat de Amerikaanse federale verkiezingen vrijwel geheel via gekochte zendtijd in de massa-media wordt uitgevochten, behoren die tot de duurste van de wereld. De totale kosten van de presidentiële campagnes van alle kandidaten bij elkaar loopt in de honderden miljoenen dollars. Toegang tot fondsen is dus essentieel in het politieke systeem. Bedrijven, vakbonden en andere georganiseerde groepen die fondsen en politieke steun aan partijen verlenen, spelen dus een zeer grote rol in het bepalen van politieke agenda's en overheidsbesluitvorming.

Het politieke systeem van de Verenigde Staten heeft historisch catch-all-partijen eerder dan coalitieoverheden gesteund.

Vanwege de enorme omvang van het land, een mate van autarkie en de geografische ligging ervaren veel gewone Amerikanen het buitenland als een 'ver van mijn bed'-show. Niet zelden voert een presidentskandidaat (Clinton, Bush) campagne met de belofte zich op binnenlandse problemen te gaan concentreren. Bij het betreden van het Witte Huis blijkt dan meestal al snel dat het buitenlandse beleid naar de voorgrond treedt.

Als gevolg van het militaire, economische en culturele overwicht van de Verenigde Staten in de wereld besteedt de politiek in de VS veel aandacht aan dit onderwerp. Sinds het einde van de Koude Oorlog, in het begin van de jaren 1990 is de VS meer dan ooit het machtigste land ter wereld, een situatie waarmee het zelf ook moet leren omgaan. Aan de ene kant wekt het enorme overwicht wantrouwen, aan de andere kant wordt er door degenen die in een noodsituatie zitten (Koeweit, Rwanda, voormalig Joegoslavië) al snel een beroep op de Verenigde Staten gedaan, omdat het de beste middelen voor krachtige interventie waar ook ter wereld heeft.

Het buitenlandse beleid van de VS is in de geschiedenis meerdere keren heen en weer geslingerd tussen isolationisme en interventionisme. Het meest dramatische voorbeeld van isolationisme was de weigering om na de Eerste Wereldoorlog toe te treden tot de Volkenbond, tot teleurstelling van president Woodrow Wilson, die er de vurigste pleitbezorger van was. John F. Kennedy, die president werd toen de koude oorlog de wereld in zijn greep hield, was een uitgesproken interventionist, die vond dat geen prijs te hoog was om de zaak van de vrijheid wereldwijd te verdedigen.

Als resultaat van de reusachtige politieke en culturele invloed zijn de reacties op het Amerikaanse beleid vaak heftig en soms irrationeel. Het varieert van bewondering van alle dingen die 'Amerikaans' zijn tot anti-Amerikanisme. Bewondering van de VS komt vaak voort uit het feit dat veel mensen het als het land van de vrijheid zien. Zij bewonderen de Verenigde Staten als de oudste moderne democratie en hebben respect voor de American Dream. Voor veel Europeanen komt daar nog altijd de dankbaarheid voor de bevrijding van het nazi-Duitsland en Italië onder Mussolini tijdens de Tweede Wereldoorlog bij. Tegenstanders van het buitenlandse beleid van de VS daarentegen vinden dat de VS gedurende hun geschiedenis weinig respect hebben getoond voor de vrijheid en soevereiniteit van veel andere volkeren. Amerika zou er een handje van hebben om foute regimes te steunen. Critici wijzen onder andere op de Vietnamoorlog of de Amerikaanse bemoeienissen in Latijns-Amerika, dat zich behandeld voelt als Amerika's achtertuin. In de hele islamitische wereld is Amerika's voortdurende steun aan Israël de steen des aanstoots en ook de oorlog in Afghanistan en de Irakoorlog worden door critici onrechtvaardig geacht. Een extreem voorbeeld van anti-Amerikanisme is het bestempelen door de Iraanse Ayatollah Khomeini van de VS als 'Grote Satan', ter onderscheiding van de 'kleine Satan', Irak ten tijde van Saddam Hoessein. Dit leidt bij Amerikanen weer tot irritatie; zij bestempelen het misbaar over Amerika wel eens als een blame America first syndroom. Zij wijzen er op dat er wereldwijd erg veel mensen naar Amerika willen, juist uit landen waarvan de regimes Amerika overal de schuld van geven.

In 2006 overschreed het land de grens van 300 miljoen inwoners. In 1776 telden de oorspronkelijke staten amper drie miljoen inwoners, in 1915 al 100 miljoen en in 1968 200 miljoen inwoners. [5].

Meer dan 79% van de bevolking woont in de stad (en meer dan de helft daarvan in voorsteden). Ongeveer 70% van de inwoners is van Europese oorsprong (Census Bureau, 2004), maar dit percentage heeft een dalende trend door uitbreiding van andere groepen door immigratie en geboorten. Volgens de volkstelling van 2000 bestond de grootste groep minderheden uit Latino’s, die 35.305.818 mensen, 12,5% van de bevolking, vertegenwoordigden. Dit cijfer omvat mensen van Mexicaanse, Puerto Ricaanse en Cubaanse oorsprong. De Afrikaans-Amerikaanse bevolking bedroeg 34.658.190, of 12,3% van de bevolking, hoewel een extra 0,6% van de bevolking van gedeeltelijk Afrikaans-Amerikaanse oorsprong was. De Aziatische bevolking bedroeg 10.242.998 in 2000, of 3,6%, en bestond hoofdzakelijk uit mensen van Chinese, Filipijnse, Indiase, Vietnamese, Koreaanse of Japanse oorsprong. De inheemse Amerikaanse bevolking van de Verenigde Staten, zoals Eskimo's in Alaska en op de Aleoeten, had een bevolking van 2.475.956, ofwel 0,9%. Ruwweg een derde van de inheemse Amerikanen leefde in reservaten, vertrouwensland, of ander land onder inheemse Amerikaanse jurisdictie. Er waren 398.835 Hawaïanen en andere Oceaniërs in 2000. Dat is 0,1% van de bevolking.

Naast de oorspronkelijke groep Britse kolonisten in de talrijke kolonies van de Atlantische kust, werden andere nationale groepen geïntroduceerd door immigratie. De grote aantallen Afrikanen werden vervoerd onder hopeloze omstandigheden ten behoeve van slavenarbeid, met name op de aanplantingen van het Zuiden. Toen de Verenigde Staten regelingen trof met het Westen (waaronder sommige vroegere groepen Franse en Spaanse kolonisten), stroomden de immigranten uit Europa het land binnen. Een belangrijke groep waren de Schotten en Ieren. Vlak voor het midden van de 19e eeuw waren de Ierse en Duitse immigranten overheersend.

Na de burgeroorlog kwamen de immigranten hoofdzakelijk uit de naties uit Zuid- en Oost-Europa: Italië, Griekenland, Rusland, het deel van Polen dat toen tot Rusland behoorde, en uit Oostenrijk-Hongarije en de Balkan. Tijdens deze periode kwamen er ook grote aantallen immigranten uit China. Tijdens de piekjaren van immigratie tussen 1890 en 1924 kwamen meer dan 15 miljoen immigranten in de Verenigde Staten aan. Na de immigratiewet van 1924 werd de immigratie zwaar beperkt tot midden de jaren 60. Sinds de jaren 80 zijn er grote aantallen nieuwe immigranten bijgekomen. De cijfers wijzen erop dat het aandeel niet-inheemse mensen 11,1% is (2000), het hoogste percentage sinds de telling van 1930; meer dan 40% meer dan de 31 miljoen buitenlanders in 1990. Meer dan de helft van alle immigranten in de Verenigde Staten komt uit Latijns-Amerika en meer dan een kwart komt uit Azië. De VS heeft te kampen met vele illegale immigranten die vanuit Mexico de grens overkomen. In 2006 werd aangenomen dat het aantal illegalen circa 12.000.000 zou zijn. Redenen voor illegale immigratie zijn te vinden in de grote welvaartsverschillen tussen Noord-Amerika met Midden- en Zuid-Amerika, illegalen kunnen vrij simpel werk vinden dat hen zwart en onderbetaald wordt aangeboden.

Het bruto nationaal product van de Verenigde Staten is het hoogste ter wereld en de gemiddelde Amerikaan staat qua welvaart op de negende plaats van de wereldranglijst. Desondanks leeft 12,1% van de bevolking onder het officiële nationale armoedeniveau. De sociale structuur van de Verenigde Staten is enigszins gelaagd, de extreem rijken hebben echter een onevenredige culturele en politieke invloed. De coëfficiënt van Gini (die inkomensongelijkheden aangeeft) bedraagt 40,8% en is de op twee na hoogste van alle ontwikkelde naties (na Zuid-Afrika en Mexico).

De Amerikaanse sociale mobiliteit is echter groot: de American dream, waarbij een in armoede geborene zich omhoogwerkt, is geen mythe.

Al sinds het Eerste Amendement in 1791 van de Amerikaanse Grondwet worden godsdienstvrijheid en de scheiding van kerk en staat gegarandeerd, waarmee vooral beoogd werd een staatskerk onmogelijk te maken. De invloed van godsdienst in de politiek is echter veel groter dan tegenwoordig in veel West-Europese landen. De meerderheid van de Amerikanen is christen. Binnen het christendom voert het protestantisme de boventoon. Ongeveer 55% van alle Amerikanen is protestants. Dat komt neer op zo'n 165 miljoen protestanten (census 2005). Dit kan verklaren waarom sinds de onafhankelijkheid in 1776 nog maar één katholiek president is geweest, John Kennedy. Binnen het Amerikaanse protestantisme zijn er vele verschillende stromingen verdeeld over talloze kerkgemeenschappen, wat een belangrijk verschil is met het katholieke volksdeel. Een recente Latijns-Amerikaanse immigrant en een afstammeling van Italiaanse, Poolse of Ierse immigranten uit de 19e eeuw behoren allemaal tot dezelfde katholieke Kerk, ondanks verschillen in spiritualiteit en tegenstellingen tussen conservatieven en progressieven. In 2005 waren er 65 miljoen katholieke Amerikanen. Hun aantal groeit vooral dankzij immigratie vanuit Latijns-Amerika. Diverse Oosters-orthodoxe Kerken, voortkomend uit immigranten uit Oost-Europa, hebben een miniem aandeel. Bovendien hangen ruwweg 1,5% (2005) van de Amerikanen het Jodendom aan, en 0,6% (2005) is moslim (census 2005). Het boeddhisme wordt door 0,5% (2005) als geloof aangehangen.

De Verenigde Staten zijn rijk aan delfstoffen. De Verenigde Staten bezitten ongeveer 20% van de kolen, 13% van de aardolie, en 24% van de aardgasreserves in de wereld. De olie wordt voornamelijk gewonnen aan de Golf van Mexico, en in de staten Alaska en Texas.

Vanwege de grote grondoppervlakte en het gunstige klimaat is landbouw altijd erg belangrijk geweest voor de Verenigde Staten. De Verenigde Staten zijn marktleider in de productie van kaas, graan, sojabonen en tabak. Andere belangrijke landbouwproducten zijn rundvee, varkens, koemelk, boter, katoen, haver, tarwe, gerst en suiker; het is de belangrijkste exporteur van de wereld van tarwe en graan en derde van de wereld in de rijstuitvoer. In 1995 was de visserij van de VS vijfde in de wereld in totale productie. Tegenwoordig werkt nog maar 3% van de beroepsbevolking in de landbouw. Dankzij het vlakke terrein in de Mississippivlakte en de Great Plains, bij elkaar ongeveer de helft van het Amerikaanse grondgebied, en het hoge technologische ontwikkelingsniveau is de landbouw vérgaand gemechaniseerd en is de productiviteit hoog. Ook door de bosbouw worden veel producten geëxporteerd.

Hoewel het land in het verleden vrijwel zelfvoorzienend was, blijft de stijgende consumptie, vooral van energie, het van bepaalde invoer afhankelijk maken. De energieconsumptie per hoofd van de bevolking is ongeveer 7,8 ton olie-equivalent per jaar, na Canada de op acht na hoogste ter wereld. Het leidt alle naties in de productie van vloeibaar aardgas, aluminium, zwavel, fosfaten en zout. Het is ook een belangrijke producent van koper, goud, steenkool, ruwe olie, stikstof, ijzererts

posted 08.11.2010 14:44 jelle97

Schrijf je reactie

De figuur van de Kerstman maakt in Nederland en België nog maar kort deel uit van de kersttradities, maar hij heeft inmiddels een prominente plaats verworven op kerstkaarten, in etalages, in kerstmuziek en elders. De meest gebruikte verbeelding is een figuur uit de Verenigde Staten, die terug gaat op Sinterklaas, die door Nederlandse kolonisten werd meegenomen naar Noord-Amerika.

In Nederland ondervindt de Kerstman tegenstand van Sinterklaas-aanhangers, omdat deze mensen vinden dat de Sinterklaastraditie in stand moet worden gehouden en dat een tweede kindervriend niet nodig is[bron?].

De Amerikaanse versie van de Kerstman, die zich verplaatst met een arrenslee en vliegende rendieren, verdringt in Europa de oorspronkelijker figuur (de Duitse Weihnachtsmann die ook Scandinavische tegenhangers heeft, zoals de Finse Joulupukki - ook wel Julbocken of kerstbok - die tijdens het joelfeest een rol speelt). Joulupukki heeft een vrouw, joulumuori ("Kerstvrouwtje", "Kerst-omaatje"), waarover echter weinig bekend is.

In Groot-Brittannië heet de kerstman Father Christmas, in Frankrijk Père Noël en in Spanje Papá Noel.

Het zijn ook de Amerikanen die in hoge mate het uiterlijk van de Kerstman hebben bepaald. De uit Europa geïmporteerde Sinterklaas kreeg al gauw een muts in plaats van de mijter. Ook de kromstaf verdween. Een lange tijd heeft deze Kerstman een lang gewaad met mantel gedragen.

James Edgar staat bekend als de eerste die zich verkleedde als kerstman (in clownsoutfit). Hij begon de traditie in 1890 in zijn warenhuis in Brockton, Massachusetts.

De namen van de rendieren zijn gebaseerd op het boek The Night Before Christmas, dat in 1905 werd verfilmd. Wellicht de bekendste van de rendieren is Rudolph the Red-Nosed Reindeer, waarover het liedje met dezelfde titel gaat. Rudolph is er echter als laatste bijgekomen. De andere namen zijn: Dasher en Dancer, Prancer en Vixen, Comet en Cupid, en Donder (ook wel Donner) en Blitzen (was eerst Blixem).

De Kerstman uit de Amerikaanse cultuur heeft elfen die voor hem werken op de Noordpool. De elfen maken en verpakken het speelgoed dat naar de kinderen gaat. Joulutonttu is de Finse kerstelf, zie Haltija. De kerstman wordt in verband gebracht met kabouters, zoals de Scandinavische Nisse of Tomte. Ook de Franse Lutin en Spaanse Duende worden in verband gebracht met de kerstman.

Tijdens de kerstperiode brengen de Wichtelmännchen cadeautjes voor de personen die lootjes trekken.

In Griekenland komen de Kallikantzaros van 25 december tot 6 januari. Op kerstavond wordt een zwart kruis op de deuren geschilderd als bescherming. De wezens kunnen door deuren en schoorstenen het huis betreden en maken dan een puinhoop. De skakantzalos, vergelijkbaar met het joelblok, wordt verbrand en Grieken verbranden ook oude schoenen (de geur hiervan zou kallikantzaros weghouden) en hangen voedsel in de schoorsteen.

De Jólasveinar uit IJsland komen ook van 25 december tot 6 januari, zie ook Grýla.

In Nederland zetten kinderen schoenen voor de open haard in de periode voor Sinterklaas, voor de kerstman worden sokken bij de open haard opgehangen.

De woonplaats van de Kerstman wordt in veel Amerikaanse vertellingen ergens op de Noordpool of in Rovaniemi in Finland gesitueerd. Volgens Denen woont Julemanden (de Kerstman) in Groenland, dat deel uitmaakt van het Deense koninkrijk.

In Rusland is er Grootvadertje Vorst (Ded Moroz), die samen met zijn kleindochter Sneeuwwitje (of Sneeuwvlokje; Snegoerotsjka) op 31 december cadeaus uitdeelt, en waarvan de woonplaats in de bossen bij Veliki Oestjoeg (Noord-Rusland) ligt.

De Amerikaanse naam Santa Claus is een verbastering van de Nederlandse naam Sinterklaas. Het is een van de Nederlandse leenwoorden die via Nieuw-Amsterdam in het Amerikaans Engels terecht gekomen zijn. Via de Amerikanen kwam de naam Santa Claus weer naar Europa en werd daar eerst populair in Groot-Brittannië. Later werd hij ook bekend en populair in Duitsland en de Duitstalige gebieden in Centraal-Europa, en tenslotte in Nederland.

De transformatie van Sint Nicolaas naar de commercieel aantrekkelijkere Santa Claus, die in Europa en Amerika verscheidene eeuwen kostte, heeft recent aanzienlijk rapper plaatsgevonden in de stad die het meest met de Sint verbonden is, Demre. Deze moderne Turkse stad is gebouwd op de ruïnes van het antieke Myra. Aangezien Sint-Nicolaas de belangrijkste Russisch-orthodoxe heilige is, trekt de stad veel Russische toeristen. Daarom kreeg het een plechtig bronzen beeld van de heilige, dat werd gemaakt door de Russische beeldhouwer Gregory Pototsky en in 2000 werd geschonken door de Russische overheid, een prominente plaats op het plein voor de restanten van de middeleeuwse Sint Nicolaaskerk.

In februari 2005 liet burgemeester Suleyman Topcu het beeld echter plots vervangen door een vrolijk doch enigszins detonerend plastic beeld van de Kerstman. Volgens de burgemeester zou het nieuwe beeld van Noel Baba wereldwijd een veel breder publiek aanspreken. Protesten van de Russische overheid tegen deze degradatie hielpen slechts in beperkte mate: het originele beeld werd teruggezet op een veel minder prominente plaats dan voorheen, nabij de ingang van de overblijfselen van de Sint Nicolaaskerk.

De kolonist die veel heeft bijgedragen aan het beeld van de Kerstman als een gezellige baas met een witte baard was een Nederlandse professor die in New York ging wonen. In 1822 beschreef hij in een gedicht aan zijn kinderen de heilige Sint-Nicolaas als een oud gezellig mannetje met een rode neus, rode wangen en een witte baard. Het jaar erna verscheen het gedicht in een Amerikaans weekblad. Ruim 20 jaar daarna werd het gedicht herdrukt - toen met een tekening erbij van de kindervriend. Dat was het startschot voor duizenden tekeningen van Santa Claus, zoals de Amerikanen hem noemen.

Hoewel de Kerstman al eeuwen bekend is in Nederland, heeft het tot 9 december 2006 geduurd dat hij z'n eerste officiële intocht maakte in Nederland. Om precies 7 minuten voor 6 in de avond zette hij voet aan de grond in Noordwijk vlak voor Grand Hotel Huis ter Duin. Dit heeft kunnen plaatsvinden na overleg tussen de gemeente Noordwijk en Rovaniemi (de wereldwijd erkende woonplaats van de Kerstman).

In 1931 liet Coca-Cola een advertentie ontwerpen door de Zweedse kunstenaar Haddon Sundblom waarop twee kinderen flessen cola aan de Kerstman geven. Deze en navolgende reclamecampagnes, met name die van in de jaren dertig, gaven de figuur zijn huidige grote bekendheid.

De Kerstman heeft dezelfde vrijgevigheid als Sinterklaas, al was dit in eerste instantie meer gericht op volwassenen dan op kinderen[bron?].

Godfried Bomans noemde Santa Claus ooit, toen Bomans als Sinterklaas Canada bezocht, "een geestelijke zakkenroller"[1].

Bronnen, noten en/of referenties:

posted 08.11.2010 14:45 jelle97

Schrijf je reactie

Sinterklaas of Sint-Nicolaas is de hoofdfiguur van het gelijknamige jaarlijkse kinderfeest dat op 5 december (pakjesavond) in Nederland en op 6 december (de eigenlijke katholieke naamdag van Sint Nicolaas) in België en in enkele (voormalige) Nederlandse koloniën wordt gevierd. In Suriname wordt het Sinterklaasfeest 'Kinderdag' genoemd.

Sinterklaas en zijn helper, Zwarte Piet, komen volgens de overlevering in de nacht van 5 december in Nederland en 6 december in België langs de schoorsteen naar binnen om in alle huizen geschenken te brengen voor de kinderen die er wonen. Deze moderne traditie van Sinterklaas als kinderfeest komt waarschijnlijk voort uit het prentenboekje Sint Nicolaas en zijn knecht (1850) van de onderwijzer Jan Schenkman (1806 - 1863).

Feesten met veel overeenkomsten, maar ook duidelijke verschillen, wordt op kleine schaal in Luxemburg (Kleeschen), Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Polen (Św. Mikołaj), Hongarije, Oekraïne, Indonesië, Slovenië (Sv. Miklavž), Roemenië, Tsjechië (Mikuláš) en Slowakije gevierd.

Veel tradities in het huidige Sinterklaasfeest gaan terug tot Nicolaas van Myra, de Lycische bisschop uit de door Grieken bewoonde antieke stad Myra (thans gelegen in Turkije), hoewel er ook elementen van feesten en vereringen van voor de tijd van het christendom in herkenbaar zijn.

Oorspronkelijk werd Sint Nicolaas alleen in het oosten van Europa geëerd. In de 13e eeuw werd besloten dat zijn naamdag ook in het westen een van de belangrijkste feestdagen was; in die tijd werd het Sinterklaasfeest in Utrecht al gevierd door de schoen van vier arme kinderen te vullen met geldstukken, in andere steden werd ook iets voor de armen gedaan.

Na de Nederlandse Opstand probeerden calvinistische predikanten het Sinterklaasfeest af te schaffen, omdat het te veel heidense en vooral paapse (katholieke) elementen zou bevatten. Het Sinterklaasfeest was in grotere steden inderdaad een woelig volksfeest met kermis dat vaak tot opstootjes en openbare dronkenschap leidde. Het was echter zo populair dat dit streven weinig succes heeft gehad, zelfs niet bij het strengst protestantse volksdeel.

De oorsprong van het moderne Sinterklaasfeest voor kinderen ligt in de 19e eeuw. De Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman (1806 - 1863) schreef het prentenboekje Sint Nicolaas en zijn knecht (Amsterdam, 1850 en latere herdrukken 1880, 1885 en 1907) met de tekst van het liedje Zie ginds komt de stoomboot. De moderne tijd deed zijn intree met de stoomboot. De afkomst Spanje werd ingevoerd, net als de roe en zak van Zwarte Piet als pedagogische straf. Sint reed voor het eerst op een schimmel over de daken en cadeaus gingen voor het eerst door de schoorsteen.

Ook Jan Pieter Heije (1809-1876) beïnvloedde het Sinterklaasfeest. Het lied Zie de maan schijnt door de boomen werd voor het eerst gepubliceerd in 1843 in de bundel Kinderliederen.

Sedert begin jaren 90 van de vorige eeuw heeft het paard in Nederland een naam: Amerigo. In de jaren '50 en '60 van de vorige eeuw had het paard ook al een naam: "Majestueuzo". In België heet het paard Slecht Weer Vandaag.

In Nederland zet men vanaf de 15e eeuw de schoen. In eerste instantie gebeurde dat in de kerk en was de opbrengst voor de armen. Uit archiefstukken blijkt dat vanaf 1427 in de Sint Nicolaaskerk in Utrecht schoenen werden gezet op 5 december, pakjesavond. Rijke Utrechters legden wat in de schoenen en de opbrengst werd verdeeld onder de armen op 6 december, de officiële sterfdag van de Heilige Nicolaas.

Uit de 16e eeuw bestaan beschrijvingen van het schoen zetten door kinderen in de huiskamer. Kunstschilder Jan Steen heeft in de 17e eeuw de Sinterklaasochtend op twee schilderijen vastgelegd. Daarop is ook goed te zien wat de kinderen in hun schoen kregen. Vaak was dat snoepgoed zoals speculaas, kruidnoten, pepernoten, borstplaat, chocoladeletters, taaipoppen, marsepein en speelgoed. Dit zijn eeuwenoude lekkernijen die in traditionele vormen worden gemaakt. Als drank werd chocolademelk en warme bisschopswijn. Opvallend is dat vooral jongens een roe of zakje zout in de schoen vonden.

Tegenwoordig is het Sinterklaasfeest een familiefeest en zetten kinderen hun schoen klaar vanaf het moment dat de Sint in het land is aangekomen.

De volgende dag vinden de kinderen dan wat lekkers in hun schoen. Het wordt op prijs gesteld als de kinderen ook wat terugdoen, en dus leggen ze vaak een tekening, een wortel, hooi of suikerklontjes bij de schoen.

Een pakjesavond was voor de Tweede Wereldoorlog geen algemeen verschijnsel. De crisisjaren speelden daarin een grote rol. De toenemende welvaart na de oorlog bood echter meer ruimte voor een geefcultuur, een geschenkenfeest in het kader van het oer-Hollandse Sinterklaasfeest. Het schoentje zetten op pakjesavond was in veel gezinnen vlak na de Tweede Wereldoorlog gebruikelijk. Dit ceremonieel was omgeven door een sfeer van geheimzinnigheid.

Sinterklaas transformeerde echter gaandeweg van onzichtbare magische brenger van wonderbaarlijke gaven tot een opa-achtige kindervriend, die de kinderen met zijn zwarte pieten thuis met een zak vol cadeautjes bezocht.

Ouders gaven hun kinderen in eerste instantie veel zelfgemaakte cadeaus en later gekochte cadeautjes. Ook grote bedrijven zoals de Hoogovens, Shell en anderen, maar ook volksbonden zorgden ervoor dat de kinderen van hun werknemers of leden met Sinterklaas iets kregen.

Pakjesavond is er al lang niet meer alleen voor kinderen. Volwassenen geven elkaar, meestal anoniem, geschenken, al dan niet voorzien van een Sinterklaasgedicht of verpakt als 'surprise'. Vaak wordt door middel van lootjes trekken anoniem bepaald voor wie men een cadeautje moet kopen.

Pakjesavond is vooral een Nederlands fenomeen. In België kent men zoiets niet. Daar wordt gebruikelijk de ochtend van de zesde december uitgekozen als pakjesochtend. Hierbij worden dan ook geen liedjes gezongen.

Het zingen voor Sinterklaas is een van de belangrijkste gewoonten die met dit folkloristische feest verbonden zijn. De liederen, hoewel terug te vinden op geluidsdragers en in boeken, worden in de eerste plaats oraal doorgegeven van ouder op kind.

Sinterklaasliederen gaan dan ook al generaties mee en zijn weinig aan mode onderhevig - hoogstens kan men zeggen dat liederen, of coupletten, waarin in de eerste plaats gewaarschuwd wordt voor bijvoorbeeld de straf die Zwarte Piet kan uitdelen, na de Tweede Wereldoorlog langzaam in onbruik geraakt zijn.

Het zingen van Sinterklaasliedjes kwam in de zeventiende eeuw al voor, maar zoals het geval is met de meeste nu bekende volksliedjes is het huidige repertoire aan Sinterklaasliedjes in de negentiende eeuw vastgelegd en gepopulariseerd door de Amsterdamse onderwijzer Jan Schenkman. Van zijn hand is ook een van de bekendste Sinterklaasliedjes: Zie ginds komt de stoomboot. De melodie hiervan is wel gebaseerd op een ouder Duits lied. Andere liedjes, zoals Zie de maan schijnt door de bomen hebben een originele melodie.

Het rijden over de daken gaat waarschijnlijk terug op de Noordse oppergod Odin, die deze kunst ook beheerste (zie ook Wilde Jacht en Schimmelrijder). Nicolaas' uiterlijk zou ook overeen komen met het uiterlijk van Odin. Odin reed op een schimmel, de achtbenige Sleipnir, waarmee hij door de lucht vloog (zie Mythen, sagen en legenden van de Lage Landen voor nog meer details).

Meer Sinterklaastradities lijken af te stammen van Germaanse tradities. Tijdens het Germaanse zonnewendefeest vroegen jonge meisjes aan Wodan een afbeelding van hun nog onbekende toekomstige geliefde[bron?]; tegenwoordig zijn dat de speculaaspoppen ('vrijers'). Het gooien van cadeaus in schoorstenen zou afstammen van Germaanse offerplaatsen (vuurplaatsen).

De cadeautjes voor het paard van Sinterklaas, die voor de kachel worden gezet zodat ze door de schoorsteen meegenomen kunnen worden, verwijzen naar de offers die aan de god werden geschonken. (Vreugde)vuren werden vervangen door een vuur open haard en tegenwoordig worden de schoentjes zelfs voor de radiator van de centrale verwarming gezet. Slechte kinderen worden door Zwarte Piet of Sinterklaas in de zak gestopt en meegenomen naar Spanje.

De gebruiken hebben overeenkomsten met kersttradities in verschillende landen, zoals de oger Grýla die met de Jólasveinar rond midwinter naar de mensenwereld komt en beloningen en straffen (zoals het meenemen van stoute kinderen, zij worden opgegeten door de Kerstmiskat) uitdelen. De schoenen voor de schoorsteen zetten komt in meerdere landen voor, tijdens het kerstfeest worden sokken voor de schoorsteen gehangen. In Griekenland worden juist de schoenen verbrand (zie ook Kallikantzaros).

De kleding van Sinterklaas is duidelijk afgeleid van die van een bisschop, inclusief de pontificalia, maar bevat enkele opvallende afwijkingen daarvan, en Sinterklaas is daardoor duidelijk te onderscheiden van een echte bisschop. Opgemerkt dient te worden dat de kleding van Sinterklaas vaak om praktische redenen eenvoudiger is uitgevoerd dan hier beschreven.

Wat bij Sinterklaas doorgaans een tabberd of tabbaard wordt genoemd, is in de katholieke liturgie de soutane of toog/toga: een lang priesterkleed dat bij bisschoppen paars is. De eigenlijke soutane heeft 33 knoopjes,("33" verwijst naar het aantal levensjaren van Christus) maar bij Sinterklaas is deze vaak eenvoudiger uitgevoerd. Wanneer de Sint gaat paardrijden, draagt hij vaak een tot broekrok vermaakte tabberd. Over de tabberd draagt de Sint een albe. De albe is met kant afgezet en eindigt tussen knieën en enkels. Op de albe draagt de Sint over zijn schouders een rode stola. Om deze op zijn plaats te houden, draagt Sinterklaas vaak een cingel (koord met kwastjes aan het einde) om zijn middel. Een van de grootste en opvallendste paramenten is de rode koormantel. Deze mantel draagt Sinterklaas over alle andere kledingstukken heen. Het is een wijde rode lap die vanaf de schouders tot bijna op de grond hangt en aan de voorkant met een ketting en twee haakjes wordt vastgemaakt. De mantel heeft meestal ook nog een kap met mooie gouden franjes eraan. De mantels van Sinterklaas zijn allemaal met goud en band versierd. De binnenkant is goudgeel of wit.

Op zijn hoofd draagt Sinterklaas een rode mijter. Deze wijkt zowel qua vorm als kleur enigszins af van de mijters die bisschoppen thans dragen: rode mijters worden in de Katholieke Kerk niet gedragen. Meestal zijn ze wit of een andere basiskleur met een bij de gelegenheid passende versiering. Ook de kromstaf is van oorsprong een waardigheidsteken van een bisschop dat afkomstig was van de Etrusken. De staf van Sinterklaas heeft wel een duidelijk andere vorm dan die van een bisschop: de krul is groter en steekt aan beide zijden van de staf uit. De krul is een symbolische slang, teken van wijsheid en oneindigheid, die uitloopt in een verticale lijn naar beneden, de afdaling van geest of wijsheid naar aardse sferen.

Verder draagt hij meestal zwarte schoenen, lange witte handschoenen, soms paarse. Om zijn ringvinger draagt hij een gouden bisschopsring met een robijn erin. Deze hoort traditioneel om de rechterringvinger, maar vaak draagt Sinterklaas hem links zodat hij met het handen geven niet zo in de weg zit.

De herkomst van de Sint is volgens de huidige traditie niet langer Klein-Azië, maar Spanje.

Nochtans is Sint-Nicolaas geboren in Patara te Lycië dat tegenwoordig in Turkije ligt, maar in het jaar 280 bij het toenmalige Byzantijnse Rijk hoorde. Later werd hij als Lyciër bisschop van Myra, de hoofdplaats van Lycië, en nam o.a. deel aan het Grieks(talig)e Concilie van Niceae. Hij stierf op 6 december 342. Na de inval van de moslims in het gebied, werden de stoffelijke resten van de heilige clandestien naar het nu Italiaanse Bari gebracht, in het toenmalige koninkrijk van de Beide Siciliën (in het deel van Napels), waar de latere Keizer Karel V koning zou worden. Filips II, zijn zoon, zou de Nederlanden erven, Spanje én de Beide Siciliën. Vandaar de verwarring dat de Sint uit Spanje zou komen.

Aldaar is Sint-Nicolaas algemeen de patroon van de zeevaart. Sinterklaas arriveert in België en Nederland per stoomboot, hetgeen in dat perspectief niet verwonderlijk is.

Sinterklaas werkt niet alleen, hij gaat tegenwoordig vergezeld van vele Zwarte Pieten. Dit zijn knechten die de zakken met cadeautjes en zoetigheid dragen en door de schoorstenen van huizen kunnen kruipen om de pakjes in de schoenen van de kinderen te stoppen.

Oorspronkelijk had Sinterklaas slechts één helper. Gaandeweg de twintigste eeuw bedacht men dat als één Zwarte Piet leuk is, een heleboel Zwarte Pieten nóg leuker zou zijn. Sindsdien wordt Sinterklaas vergezeld door vele Pieten, tegenwoordig vaak met ieder een eigen taak. Terwijl Sinterklaas altijd statig en gedistingeerd is, gedragen de Pieten zich als acrobaten en grappenmakers die vaak kwajongensstreken uithalen.

Dat dit gebruik in 1945 door Canadese soldaten bedacht zou zijn, is niet geheel juist. Al voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vierden in 1939 Nederlandse gemobiliseerde soldaten het Sinterklaasfeest met twee Pieten. [1] Echter pas na de Tweede Wereldoorlog werd het voor Sinterklaas gebruikelijk om (zeer) veel Pieten mee naar Nederland te nemen.

Het Sinterklaasfeest heeft in Nederland na de Reformatie moeten opboksen tegen protestantse bezwaren tegen de katholieke heiligenverering. Rond 1600 werd het in Delft verboden zijn feestdag te vieren en vaardigden sommige gemeenten een verbod af op schoen-zetten. Ook de kerkhervormer Maarten Luther verzette zich tegen het feest. Hij vond dat het geven van geschenken meer paste bij het kerstfeest.[bron?] Nog in 1895 sprak de burgemeester van Sluis zich uit tegen de viering op openbare scholen, maar in de 20e eeuw kreeg het feest steeds meer de wind in de zeilen.

Het Sinterklaasfeest wordt in geheel België en Nederland gevierd, met uitzondering van Grouw (Grou) in Friesland, waar men op 21 februari Sint Piter viert.

Op de Waddeneilanden wordt naast Sinterklaas ook nog een ander feest gevierd. Hier viert men rond 5 december Sunterklaas of Sunneklaas; vooral op Ameland een traditioneel feest, dat stamt uit vroegere tijden. Van oudsher is dat het feest van het geesten verjagen. In de straten lopen de mannen gemaskerd en verkleed als 'Sunneklazen', 'Klaasomes', 'Sunderums' of 'Sunterklazen' rond. Vrouwen en kinderen moeten binnenshuis blijven. Wie buiten komt krijgt 'slaag'. De uitdaging is, om toch buiten te lopen en de mannen te ontwijken. Op Texel wordt, precies een week na het Sinterklaasfeest, het feest Ouwe Sunderklaas gehouden. Verkleed en gemaskerd voeren de dorpsbewoners op straat toneelstukjes op, waarin gebeurtenissen van het achterliggende jaar op de hak worden genomen.

Ook in Vlaanderen heeft het Sinterklaasfeest concurrentie: in sommige streken, in de regio van Aalst en in de Westhoek (Ieper en Poperinge) en in de regio van het Waasland Beveren wordt Sint-Maarten vereerd, op 11 november. De bijbehorende legende is die van Martinus van Tours. Zie ook Sint-Maarten; overlapping met Sinterklaasfeest.

In de kleine gemeente Westouter (deelgemeente van Heuvelland) wordt 'Den Engel' gevierd. De afkomst hiervan is nogal onduidelijk, maar zou te maken hebben met het verblijf van Engelse soldaten tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Het Sinterklaasfeest wordt in verschillende vormen in heel Europa gevierd van Frankrijk tot Bulgarije en van Italië tot Oekraïne. In het Noord-Franse Lotharingen wordt het Sinterklaasfeest gevierd op 6 december. Sint Nicolaas is de beschermheilige van deze streek. De hulp van Sinterklaas heet Père Fouettard (de zweepvader) en is een roodharige man met een woeste rode baard en een grote mantel met hoofdkap. Père Fouettard heeft drie kinderen afgeslacht en Sinterklaas heeft deze kinderen weer tot leven gebracht, waarna Père Fouettard de hulp van Sinterklaas werd. Père Fouettard strafte stoute kinderen met de zweep (tegenwoordig geeft hij in dat geval een zweepje aan het kind).

In het Duitstalige deel van Zwitserland heet hij St. Nikolaus of Samichlaus of Santiglaus en zit hij op een ezel. De hulp heet Schmutzli. Er worden rijmpjes opgezegd in plaats van liedjes gezongen en hij komt niet uit Spanje, maar uit het bos. In Oostenrijk viert men het feest van Nicolo, z'n helpers heten krampussen en zien eruit als duivels.

In de Duitse stad Bremen vieren de kinderen op 6 december het feest van Sünnerklaas. Een Zwarte Piet is er niet bij. De kinderen lopen van winkel tot winkel, waarbij ze liedjes zingen en rijmpjes opzeggen. Daarvoor krijgen ze cadeautjes. Vroeger waren deze liedjes in het Nederduits, maar sinds de jaren 60 van de vorige eeuw verdween deze traditie en zongen ze voortaan in het Duits.

De manier waarop Sinterklaas aankomt, verschilt in de verschillende landen. Maar het is bijna altijd in een of andere vorm van een processie van een heilige, zoals die bekend is uit het katholieke geloof. De oudste intocht per boot is die van Bari, die sinds 1087 jaarlijks plaatsvindt. In de Duitse gemeente Blomberg is Sinterklaas sinds 1965 al een begrip. Deze zogenaamde Blombergse Sinterklaas is overgewaaid uit Nederland. In de grensgebieden wordt op sommige plekken ook het Sinterklaasfeest gevierd.

Sinterklaas met de duivel en engelen in Canada

Uitbeelding van Nicolo in Salzburg (met krampussen en engel)

Dr. Nigelaüs / Samichlaus (met staf) en Knecht Ruprecht (met roe)

Nikolaus (met staf) en krampus (met zak en roe), 1896

Traditionele rondrit door de stad op ezel, 6 december, Fribuourg

Sinterklaas redt de drie schooljongens

Père Fouettard (met zak en ketting), 1953

Sinterklaas en Zwarte Pieten op Montessorischool in Malang, Tropenmuseum, 1935

De intocht van Sinterklaas met zijn gevolg is het officiële sein voor kinderen dat ze vanaf dat moment hun schoen mogen klaarzetten - en als ze zoet zijn geweest er ook de volgende ochtend iets in mogen verwachten.

De landelijke intocht heeft plaats half november op de eerste zaterdag na Sint-Maarten (11 november). Deze intocht wordt rechtstreeks uitgezonden op televisie. Sinds 1985 maakt Sinterklaas voor zijn landelijke intocht meestal gebruik van de 'Pakjesboot 12', in het dagelijks leven het stoomschip Hydrograaf.

Op 20 november 1993 waren Sinterklaas en de Pieten in Ravenstein voor de landelijke intocht in Nederland. Dit was de laatste intocht die niet op de eerste zaterdag na Sint Maarten was en tevens de laatste intocht met Frits Lambrechts als Hoofdpiet. Echter, er waren bruggen te laag, zodat de Pakjesboot 12 niet kon passeren: de Pakjesboot 13 bracht Sinterklaas en de Pieten succesvol aan land.

Ook in 2001 moest een ander schip worden ingezet. Op 17 november 2001 bleek dat bruggen te laag waren om Pakjesboot 12 te laten passeren. Uiteindelijk werd de Pakjesboot 14 ingezet om het gezelschap aan land te brengen.

De volgende landelijke intocht in Nederland zal op 13 november 2010 plaatsvinden. Sinterklaas zal dan aankomen in Harderwijk.

In België komt Sinterklaas omstreeks dezelfde dag aan. Ook hier altijd na de andere kindervriend Sint-Maarten. Sinterklaas en zijn hele gevolg komen elk jaar aan in Antwerpen, wat rechtstreeks wordt uitgezonden op één of Ketnet onder de naam Hij komt, hij komt ... De intrede van de Sint. In 2003 had de intocht per uitzondering plaats in Oostende.

Intocht in Ravenstein

Pakjesboot 12 in Kampen

Sint komt aan land in Gennep

posted 08.11.2010 14:46 jelle97

Geniaal ;D

posted 08.11.2010 16:39 Stijn97

sirieus facking ge-ni-aal

posted 12.01.2011 16:28 kirstinmoya